Birden fazla taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası taşınmazlardan birinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabilir mi?

Birden Fazla Taşınmaz İçin Ortaklığın Giderilmesi Davası Açılması Halinde Görevli Mahkeme

Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) m. 4/b uyarınca, taşınmazlarda ortaklığın giderilmesine ilişkin davalarda görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir.

HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU MADDE 4/b

(1) Sulh hukuk mahkemeleri, dava konusunun değer veya tutarına bakılmaksızın; b) Taşınır ve taşınmaz mal veya hakkın paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin davaları,

Birden Fazla Taşınmaz İçin Ortaklığın Giderilmesi Davası Açılması Halinde Yetkili Mahkeme

Ortaklığın giderilmesi davasında yetki bakımından ise, HMK m. 12 hükmü gereği, taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin davalarda kesin yetki kuralı uygulanır. Bu maddeye göre, dava konusu taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi davaya bakmakla yetkilidir.

HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU MADDE 12

(1) Taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin veya ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile taşınmazın zilyetliğine yahut alıkoyma hakkına ilişkin davalarda, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir. (2) İrtifak haklarına ilişkin davalar, üzerinde irtifak hakkı kurulan taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açılır. (3) Bu davalar, birden fazla taşınmaza ilişkinse, taşınmazlardan birinin bulunduğu yerde, diğerleri hakkında da açılabilir.

Usul ekonomisi ilkesi gereğince, birden fazla taşınmazın ortaklığının giderilmesi talepleri tek bir dava ile çözüme kavuşturulabilir. HMK m. 12/3 hükmü, birden fazla taşınmaza ilişkin davalarda davacının seçimlik yetki hakkını düzenler.

Buna göre, birden fazla taşınmazın farklı yerlerde bulunması durumunda, davacı bu taşınmazlardan birinin bulunduğu yer mahkemesinde tüm taşınmazlar için dava açabilir.

Örnek: İstanbul, Ankara ve İzmir’de bulunan üç taşınmazın ortaklığının giderilmesi isteniyorsa, davacı bu davayı bu şehirlerden birinde bulunan taşınmazın Sulh Hukuk Mahkemesi’nde açabilir.

Ortaklığın giderilmesi davası, hukuki süreçler ve taşınmaz üzerindeki haklar açısından oldukça kapsamlı bir prosedürdür. Hukuki danışmanlık ve detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu) davasıyla ilgili detaylı bilgi edinmek için Yargıtay Kararları Işığında Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) Davası, Ortaklığın giderilmesi davalarında davalı yararına vekalet ücretine hükmedilir mi?, Banka hesabındaki miras kalan para için ortaklığın giderilmesi davası açılabilir mi?, Kat Mülkiyetine Geçiş Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu),  Tapuya "yol" olarak tescil edilen taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açılabilir mi?, Paydaş olmayan kişinin açtığı ortaklığın giderilmesi davasının reddi gerekir., Paylı mülkiyete tabi taşınmazlarda alacaklının ortaklığın giderilmesi davası açması mümkün müdür?, Davacı ortaklığın giderilmesi davasından feragat ederse ne olur?, Ortaklığın giderilmesi davasına konu taşınmaz üzerinde intifa hakkı sahibi varsa bu kişinin de davaya dahil edilmesi gerekir., Alacaklı tarafından açılan ortaklığın giderilmesi davasında satış bedeli kime ödenir?, Ortaklığın giderilmesi davasında ilamlı takip yoluyla satış istenebilir mi?, Tapu iptal tescil davalarının ortaklığın giderilmesi davası için bekletici mesele yapılması gerekir., Kamulaştırılmış taşınmaz hakkında ortaklığın giderilmesi davası kabul edilir mi?, Miras taksim sözleşmesi yapılmışsa ortaklığın giderilmesi davası açılabilir mi?, Kat karşılığı inşaat sözleşmesine konu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi istenebilir mi?, Aile konutu şerhi bulunan taşınmaz hakkında ortaklığın giderilmesi davası açılabilir mi?, Ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu) davasında aynen taksim nasıl yapılır?, Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) Davası ve İntifa Hakkı başlıklı yazılarımızı da okuyabilirsiniz.

Birden fazla taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davasının taşınmazlardan birinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceğine ilişkin Yargıtay Kararı

Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2018/3901 E., 2019/3048 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 21.07.2015 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; mahkemenin yetkisizliğine dair verilen 23.07.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.

Davacılar vekili, ... İli, ... İlçesi, 7755 ada 2 parselde kayıtlı 2. Kat 13 No'lu bağımsız bölüm, ... İli, Haymana İlçesi, 349, 337, 301, 295, 281, 279, 203, 142, 513, 440, 393, 387, 353, 132, 1, 106, 515, 516, ... İli, ... ilçesi, 419 ada 211 parselde kayıtlı 2 No'lu bağımsız bölüm ve ... İli, ... İlçesi, 3496 parselde kayıtlı A1 Blok 24 No'lu bağımsız bölüm üzerindeki ortaklığın satış yolu ile giderilmesini talep etmiştir.

Mahkemece, 2015/1389 Esas sayılı dosyada, ... İli ... İlçesi 3496 parsel, ... İli, ... İlçesi, 419 ada 211 parsel sayılı taşınmaz ve ... İli, ... İlçesi, 349, 337, 301, 295, 281, 279, 203, 142, 513, 440, 393, 387, 353, 132, 1, 106, 515, 516 parsel sayılı taşınmazlar yönünden dava 21.07.2015 tarihinde tefrik edilerek 2015/1440 Esasa kayıt edilen ... ili ... ilçesi 3496 parsel sayılı taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olduğundan bahisle mahkemenin yetkisizliğine, yetkili mahkemenin ... Nöbetçi Sulh Hukuk Mahkemesi olduğuna, dosyanın yetkili ve görevli ... Nöbetçi Sulh Hukuk Mahkemesi’ne gönderilmesine 23.07.2015 tarihinde karar verilmiştir.

Hükmü, davacılar vekili temyiz etmiştir.

Taşınmazın aynından doğan davalarda yetki başlıklı 6100 sayılı HMK'nin 12. maddesinin birinci fıkrasında; "Taşınmaz üzerindeki aynî hakka ilişkin veya aynî hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile taşınmazın zilyetliğine yahut alıkoyma hakkına ilişkin davalarda, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir", üçüncü fıkrasında; "Bu davalar, birden fazla taşınmaza ilişkin ise, taşınmazlardan birinin bulunduğu yerde, diğerleri hakkında da dava açılabilir” hükümlerine yer verilmiştir.

Somut olayda; dava, ... İli, ... İlçesi, 7755 ada 2 parselde kayıtlı 2. Kat 13 No'lu bağımsız bölüm, ... İli, ... İlçesi, 349, 337, 301, 295, 281, 279, 203, 142, 513, 440, 393, 387, 353, 132, 1, 106, 515, 516, ... İli, ... İlçesi, 419 ada 211 parselde kayıtlı 2 No'lu bağımsız bölüm ve ... İli, ... İlçesi, 3496 parselde kayıtlı A1 Blok 24 No'lu bağımsız bölüm üzerindeki ortaklığın giderilmesi istemi ile açılmış olup, HMK'nin 12/3. maddesi gereği taşınmazlardan birinin bulunduğu yerde, diğerleri hakkında da dava açılabileceği tartışmasızdır.

Başka bir ifadeyle; mahkemenin, farklı yerlerdeki taşınmazlardan ... İli, ... İlçesi 3496 parselde kayıtlı bulunan taşınmaz bakımından yetkili olduğu açık olup; mahkeme, diğer taşınmazlar yönünden de yetkilidir. O halde, mahkemece davaya konu ... İli ... İlçesi 3496 parselde kayıtlı 24 numaralı bağımsız bölüm bakımından dava ayrılarak yetkisizlik kararı verilmesi usul ve yasaya uygun değildir.

Hâl böyle olunca; dava, açıldığı haliyle görülerek sonuçlandırılması gerekirken, dava konusu parsel yönünden dava tefrik edilerek, mahkemenin yetkisizliğine karar verilmesi HMK'nin 12/3. maddesine aykırı olup, hükmün bu nedenle bozulmasına karar vermek gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 03.04.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Aynı yönde Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2017/4174 E., 2021/763 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 11/10/2013 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan yargılama sonunda; mahkemenin yetkisiz olduğu yönünde verilen 19/01/2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.

Davacılar vekili dava dilekçesinde ve 12.03.2015 tarihli beyan dilekçesinde; ... Mahallesinde 197 ada 8 parsel, ... ili, ... ilçesi, 2533 ada 14 parsel, ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 12803 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki ortaklığın öncelikle aynen taksim, mümkün olmadığı taktirde satış suretiyle giderilmesine karar verilmesini talep etmiştir.

Mahkemece; ... ilindeki taşınmazlara ilişkin talep tefrik edilerek ayrı esasa kaydedildikten sonra, ... ilindeki taşınmazlar yönünden yetkisizlik kararı verilmiştir.

Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanununun "Taşınmazın aynından ... davalarda yetki" başlıklı 12. maddesinin birinci fıkrasında; "Taşınmaz üzerindeki aynî hakka ilişkin veya aynî hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile taşınmazın zilyetliğine yahut alıkoyma hakkına ilişkin davalarda, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir.", aynı maddenin üçüncü fıkrasında; "Bu davalar, birden fazla taşınmaza ilişkin ise, taşınmazlardan birinin bulunduğu yerde diğerleri hakkında da dava açılabilir.” hükümlerine yer verilmiştir.

Somut olayda; dava...Mahallesinde 197 ada 8 parsel, ... ili, ... ilçesi, 2533 ada 14 parsel, ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 12803 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki ortaklığın giderilmesi istemiyle açılmış olup, HMK'nın 12/3. maddesi gereği taşınmazlardan birinin bulunduğu yerde diğerleri hakkında da dava açılabileceği tartışmasızdır.

Başka bir ifadeyle; taşınmazların birinin ... ilinde, diğerlerinin ... ili, ... ilçesi sınırları içinde olduğu ve dava sebebinin aynı olması dikkate alındığında; mahkemenin, farklı yerlerdeki taşınmazlardan ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesinde 197 ada 8 parsel sayılı taşınmaz bakımından yetkili olduğu açık olup; mahkeme bu taşınmaz yönünden de yetkilidir. O halde, mahkemece 197 ada, 8 parsel sayılı taşınmaz bakımından tefrik kararı ile davaların ayrılarak yetkisizlik kararı verilmesi usul ve yasaya uygun değildir.

Hâl böyle olunca; davanın, açıldığı haliyle görülerek sonuçlandırılması gerekirken, dava konusu 197 ada 8 parsel sayılı taşınmaz yönünden dava tefrik edilerek, mahkemenin yetkisizliğine karar verilmesi HMK'nın 12/3. maddesine aykırı olup, hükmün bu nedenle bozulmasına karar vermek gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 09.02.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.