Banka hesabındaki miras kalan para için ortaklığın giderilmesi davası açılabilir mi?

Mirasçılara kalan nakit para genellikle murisin banka hesaplarında bulunur. Mirasçılar ilk olarak, yetkili sulh hukuk mahkemesinden ya da noterliklerden mirasçılık belgesi almalıdır.

Mirasçılar, murisin son yerleşim yerindeki vergi dairesine intikal beyannamesi vermek zorundadır. Beyanname sonrası, vergi dairesinden "borcu yoktur" yazısı alınmalıdır.

Vergi işlemleri tamamlandıktan sonra mirasçılar mirasçılık belgesi, borcu yoktur yazısı ve kimlik belgeleri ile murisin bankada bulunan mevduat hesabına başvurabilir. Banka, bu belgeleri inceleyerek, nakit parayı mirasçıların miras payları oranında öder. Eğer para vadeli bir mevduat hesabında bulunuyorsa genel olarak vade süresinin dolması beklenir.

Murisin banka hesabında bulunan para, mirasçılardan sadece birinin talebiyle çekilemez. Ancak tüm mirasçıların birlikte başvurması durumunda, hesapta bulunan tutar mirasçılara payları oranında ödenir.

Eğer tüm mirasçılar bankaya birlikte başvurmazsa, bankadaki hesap üzerindeki elbirliği mülkiyeti paylı mülkiyete dönüştürülmelidir. Bu dönüşüm tamamlandıktan sonra, her bir mirasçı kendi miras payı oranında bankadan ödeme talep edebilir. Ancak para, ortaklığın giderilmesi davasına konu edilemez. Terekede para varsa, bu para için elbirliği mülkiyetinin müşterek mülkiyete çevrilmesi suretiyle ortaklık giderilmelidir.

Ölen bir kişinin bankadaki mevduat hesabındaki para, mirasçılar tarafından çekilmediği takdirde bankada 10 yıl süreyle bekletilir. Bu süre zarfında hiçbir başvuru yapılmazsa, söz konusu hesap Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) devredilir.

Ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu) davasıyla ilgili detaylı bilgi edinmek için Yargıtay Kararları Işığında Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) Davası, Ortaklığın giderilmesi davalarında davalı yararına vekalet ücretine hükmedilir mi?, Kat Mülkiyetine Geçiş Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu),  Tapuya "yol" olarak tescil edilen taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açılabilir mi?, Birden fazla taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası taşınmazlardan birinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabilir mi?, Paydaş olmayan kişinin açtığı ortaklığın giderilmesi davasının reddi gerekir., Paylı mülkiyete tabi taşınmazlarda alacaklının ortaklığın giderilmesi davası açması mümkün müdür?, Davacı ortaklığın giderilmesi davasından feragat ederse ne olur?, Ortaklığın giderilmesi davasına konu taşınmaz üzerinde intifa hakkı sahibi varsa bu kişinin de davaya dahil edilmesi gerekir., Alacaklı tarafından açılan ortaklığın giderilmesi davasında satış bedeli kime ödenir?, Ortaklığın giderilmesi davasında ilamlı takip yoluyla satış istenebilir mi?, Tapu iptal tescil davalarının ortaklığın giderilmesi davası için bekletici mesele yapılması gerekir., Kamulaştırılmış taşınmaz hakkında ortaklığın giderilmesi davası kabul edilir mi?, Miras taksim sözleşmesi yapılmışsa ortaklığın giderilmesi davası açılabilir mi?, Kat karşılığı inşaat sözleşmesine konu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi istenebilir mi?, Aile konutu şerhi bulunan taşınmaz hakkında ortaklığın giderilmesi davası açılabilir mi?, Ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu) davasında aynen taksim nasıl yapılır?, Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) Davası ve İntifa Hakkı başlıklı yazılarımızı da okuyabilirsiniz.

Mirasçılara kalan nakit paranın paylaşımı, diğer miras mallarına göre daha hızlı ve kolay bir şekilde tamamlanabilir. Ancak bu süreçte mirasçılık belgesinin alınması, vergi işlemlerinin tamamlanması ve tüm mirasçıların ortak hareket etmesi, bu mümkün değilse elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi için dava açılması önem arz etmektedir.

Eğer miras hukuku ve miras paylaşımı ile ilgili daha fazla bilgi almak veya profesyonel hukuki destek sağlamak isterseniz, bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Banka hesabındaki muristen miras kalan para için ortaklığın giderilmesi davası açılamayacağına ilişkin Yargıtay Kararı

Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2018/2709 E., 2018/8465 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 01.07.2016 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 13.06.2017 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.

Davacı vekili, tarafların murisi ... adına tapuda kayıtlı ... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi’nde kâin 1185, 1200, 1210, 4779 parsel No’lu taşınmazlar ile ... Bankası ... Şubesi 35781234-5002 No’lu hesapta bulunan murise ait para üzerindeki ortaklığın giderilmesine karar verilmesini istemiştir.

Davalılardan ... vekili davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, tarafların murisi adına bankada mevcut bulunan paranın, ortaklığın giderilmesi davasına konu edilemeyeceği gerekçesiyle bu talep yönünden karar verilmemiş, dava konusu taşınmazlar yönünden ise davanın kabulü ile ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.

Hükmün, davalı ... vekili tarafından temyizi üzerine, Dairemizin 27.04.2016 tarihli ve 2015/3615 E, 2016/5136 K sayılı ilamı ile '' ...mahkemece 12.09.2014 tarihinde yapılan keşif sırasında davalı ...’un vekili, 4779 parsel No’lu taşınmaz üzerinde bulunan yapıların müvekkiline ait olduğunu savunmuş olup bu durumda mahkemece, yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda muhdesatın aidiyeti konusunda iddiası olan tarafa dava açmak üzere uygun bir süre verilmesi ve sonucuna göre muhdesat savunması ispatlandığı takdirde satıştan elde edilecek bedelin oran kurulmak suretiyle bölüştürülmesine karar verilmesi gerekirken belirtilen hususlar gözetilmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu nedenle kararın bozulması gerekmiştir...'' gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.

Bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, dava konusu taşınmazlar yönünden davanın kabulü ile ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.

Hükmü davalı ... vekili temyiz etmiştir.

Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.

Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. HMK'nın 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur. Paydaşlardan veya ortaklardan birinin ölümü halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir.

Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.

Mahkemece paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde satışın nasıl yapılacağının ve satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağının hüküm sonucunda gösterilmesi gerekir.

Satışına karar verilen taşınmaz;

a)Paylı mülkiyet hükümlerine konu ise satış bedelinin paydaşların tapudaki payları oranında,

b)Elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olması halinde satış bedelinin mirasçılık belgesindeki paylar oranında,

c)Hem paylı, hem de elbirliği mülkiyeti halinin bir arada bulunması halinde ise satış bedelinin tapudaki ve mirasçılık belgesindeki paylar nazara alınarak dağıtılmasına karar verilmesi gerekir.

Para, ortaklığın giderilmesi davasına konu edilemez. Terekede para varsa, bu para için elbirliği mülkiyetinin müşterek mülkiyete çevrilmesi suretiyle ortaklık giderilmelidir.

6100 sayılı HMK’nun 297/2. maddesi gereğince; hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir.

Bunların yanında hakim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir. (HMK m.26/1)

Somut olaya gelince;

1)Dava konusu olan 1185 parsel, 1200 parsel, 1210 parsel ve 4779 parsel sayılı taşınmazlar yönünden mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler, yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine uygun olduğu anlaşıldığından yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA,

2)Dava konusu muris ... 'a ait ... Bankası ... Şubesi 35781234-5002 No’lu hesapta bulunan paraların hissedarlar arasında miras payı oranında taksimi talebi hakkında olumlu olumsuz bir karar verilmemesi doğru görülmemiş, bu nedenle kararın bozulması gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin 1185 parsel, 1200 parsel, 1210 parsel ve 4779 parsel sayılı taşınmazlara ilişkin temyiz itirazlarının reddine, hükmün bu parsellere ilişkin kısmının ONANMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle dava konusu muris ... 'a ait ... Bankası ... Şubesi 35781234-5002 No’lu hesapta bulunan paralar yönünden temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 03.12.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Miras kalan para için ortaklığın giderilmesine karar verilemeyeceğine ilişkin aynı yöndeki Yargıtay Kararı:

Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2015/12795 E., 2017/3725 K.

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 23.01.2015 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 14.05.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, elbirliği ortaklığının paylı mülkiyete dönüştürülmesi istemine ilişkindir.

Davacı vekili, murisi ...'ye ait ... Bankası A.Ş. ... Şubesi ... ve ...A.Ş. numaralı mevduat hesaplarında bulunan para üzerinde elbirliği mülkiyetin paylı mülkiyete dönüştürülmesini, ortaklığın giderilmesini talep etmiştir.

Davalı vekili, taraflarınca açılmış olan ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2015/253 Esas sayılı muris muvazaası nedeniyle tapu iptal ve tescil, mümkün olmadığı takdirde tenkis istemli davanın iş bu dava için bekletici mesele yapılmasını, tereke tespit edildikten sonra paylaşıma karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.

Mahkemece, davanın kabulü ile dava konusu hesap numaralarındaki bakiyeler üzerindeki ortaklığın giderilmesine karar verilmiştir.

Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.

4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 699. maddesi paylaşmanın nasıl yapılacağı başlığını taşımakta ve bu maddeye göre paylı mülkiyet aynen bölüşüm ile son bulacağı gibi bedeli paydaşlar arasında dağıtılmak suretiyle satış yolu ile de son bulabilir. Paylaşmada kural olarak ya malın belli bir kesimi paydaşlara aynen verilmek ya da satılarak satış sonunda elde edilecek paranın dağıtımı şeklinde yapılır. O halde müşterek muristen kalan para hakkında ayni bir hak söz konusu olmadığından ortaklığın giderilmesine karar verilemez.

1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve bozma ilamı doğrultusunda araştırma ve inceleme yapılarak karar verilmiş olmasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş ve reddi gerekmiştir.

2- Somut olayda ise, dava konusu hesap numaralarındaki bakiyeler üzerindeki ortaklığın giderilmesine karar verilmiştir. Dava dilekçesinin içeriği ve iddianın ileri sürülüş biçimi itibariyle istek, mirasbırakandan kalan 2 adet hesap bakiyesindeki para üzerindeki elbirliği ortaklığının paylı mülkiyete dönüştürülmesine yönelik olduğundan, mirasçılık belgesindeki payların gösterilmek suretiyle elbirliği ortaklığının paylı mülkiyete dönüştürülmesi biçiminde karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bent uyarınca davalı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin yatırılan temyiz harcının yatırana iadesine, 04.05.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.